Cuộc đời nàng là một chuỗi những thăng trầm, bí ẩn và cả bi kịch. Là một vũ nữ tài sắc hàng đầu Paris, luôn qua lại với các ông lớn quyền thế của Châu Âu, ít ai ngờ rằng Mata Hari lại đồng thời là một nữ điệp viên.

Cuối cùng, cuộc đời của người vũ nữ tài sắc và bạo gan kết thúc bằng thảm kịch. Mata Hari là một nhân vật rất truyền cảm hứng và khơi gợi nên nhiều câu chuyện truyền khẩu ly kỳ về cuộc đời nàng lúc đương thời. Cho mãi tới hôm nay, Mata Hari vẫn luôn được xem là một “huyền thoại”.

Sinh năm 1876 ở Hà Lan, Mata Hari tên thật là Margaretha Geertruida Zelle. Nàng kết hôn với một quân nhân giàu có ở tuổi 18. Năm 1897, Margaretha theo chồng tới sống ở đảo Java, Indonesia và sinh ra hai người con ở đây.

1.jpg
Nhan sắc của nàng vũ công Mata Hari.

Điều khốn khổ của đời nàng là người chồng nghiện rượu, lại là một kẻ bạo hành. Để khiến mình quên bớt những đau khổ trong hôn nhân, nàng say mê tìm hiểu về văn hóa truyền thống Indonesia và cả những điệu múa dân gian của người dân bản địa.

Dù vậy, cuộc hôn nhân càng lúc càng đi vào bế tắc, sau khi chồng hết nghĩa vụ quân nhân ở Indonesia, hai vợ chồng Margaretha quay về Hà Lan vào năm 1902. Lúc này, nàng quyết định chia tay chồng, bỏ lại con để chuyển tới sống ở Paris hoa lệ.

Tại đây, nàng kiếm sống bằng việc làm người mẫu cho các họa sĩ và là một vũ công chuyên biểu diễn những điệu múa phương Đông mà nàng đã học được từ khi còn ở Indonesia.

Lúc này, sự tò mò của người phương Tây trước văn hóa phương Đông đang lên cao độ và những điệu múa của nàng được khán giả đón nhận nồng nhiệt, nàng liền sử dụng nghệ danh ngắn gọn và dễ nhớ là Mata Hari, trong tiếng Mã Lai có nghĩa là “đôi mắt của ban ngày” hay “mặt trời”.

5.jpg
Mata Hari xây dựng cho mình một hình ảnh bí ẩn, quyến rũ, pha trộn phong cách Âu - Á cầu kỳ.

Mata Hari bắt đầu kỳ công xây dựng cho mình hẳn một hình tượng giả tưởng, pha trộn phong cách Âu - Á rất cầu kỳ, chau chuốt. Nàng tự xưng mình là một công chúa Indonesia và sử dụng những hiểu biết đã có về văn hóa truyền thống Indonesia để tạo nên một lớp vỏ bọc huyền hoặc, bí ẩn, quyến rũ, kết hợp cả những yếu tố nghi thức văn hóa và vũ điệu dân gian Indonesia.

Nàng kết hợp vẻ đẹp thẩm mỹ của phong cách truyền thống Indonesia với sự phóng túng phá cách táo bạo, để trở thành một vũ công thoát y được yêu thích hàng đầu ở Paris.

Mata Hari chinh phục khán giả trên khắp Châu Âu bằng những vũ điệu lai Âu - Á vừa huyền hoặc vừa gợi cảm. Tiếng tăm và vẻ đẹp của nàng nhanh chóng khiến Mata Hari trở thành nhan sắc được các quý ông trên khắp Châu Âu săn đón.

Tuy vậy, sự nghiệp của một vũ công có tuổi đời rất ngắn. Mata Hari cũng không phải là một ngoại lệ. Đặc biệt khi nàng bắt đầu sự nghiệp của mình là lúc đã gần 30 tuổi, muộn hơn rất nhiều so với các vũ công khác. Một vài năm sau, cơ thể nàng bắt đầu mất đi sự cuốn hút vốn có. Thời kỳ hoàng kim của Mata Hari chỉ kéo dài từ năm 1905 đến năm 1912.

1914.jpg
Nàng là nhan sắc được các quý ông châu Âu săn đón một thời, tuy vậy thời hoàng kim của Mata Hari kéo dài không lâu.

Dù vậy, Mata Hari vẫn có nhiều người tình là những ông lớn ở nhiều quốc gia Châu Âu, nàng liên tục qua lại giữa các quốc gia để gặp gỡ họ, vì vậy, Mata Hari liền bị đưa vào diện theo dõi đặc biệt khi châu Âu đang manh nha xuất hiện những nguy cơ dẫn đến Thế chiến I.

Dù đã có lúc muốn sống lặng lẽ trước những biến động thời cuộc đang xảy tới, nhưng rồi vì thói quen ngao du, phóng túng, nàng không thể tự kìm chân mình và lại lên đường qua lại giữa những quốc gia châu Âu.

Sự di chuyển qua các quốc gia một cách liên tục không chút e dè, sợ hãi; lại quen thân với nhiều ông lớn của châu Âu khiến Mata Hari đã bị tình báo Đức để mắt. Họ đánh giá nàng là một điệp viên tiềm năng và đã mua chuộc nàng vũ nữ để nàng nhận lời làm việc cho họ.

Cuối cùng, sau một chuyến đi xa trở về Paris, ngày 13/2/1917, Mata Hari bị nhà chức trách Pháp bắt giữ vì tội hoạt động gián điệp cho quân Đức.

4.jpg
Cuộc đời nàng Mata Hari xinh đẹp kết thúc trong bi kịch khi bị Pháp xử bắn vì bị buộc tội làm gián điệp cho Đức, tuy vậy những gì diễn ra trong cuộc đời nàng đến nay vẫn luôn là một bí ẩn.

Sáng ngày 15/10/1917, người đẹp lẫy lừng một thời của Paris phải đi ra pháp trường. Ngay đến trước lúc bị xử bắn, những gì đã thực sự xảy ra trong cuộc đời Mata Hari vẫn luôn là một bí ẩn.

Cuộc đời Mata Hari rất truyền cảm hứng cho nghệ thuật bởi có nhiều đất trống để khai thác. Không ngạc nhiên khi đã có nhiều cuốn sách viết về nàng, nhiều bộ phim xoay quanh cuộc đời nàng.

Có thể kể tới những bộ phim như “Mata Hari” (1927) của Đức, “Mata Hari” (1931) của Mỹ, “Mata Hari, Điệp viên H21” (1964) do Pháp - Ý hợp tác sản xuất, “Mata Hari” (1985) của Mỹ… Bên cạnh đó, còn có 3 vở nhạc kịch được dàn dựng kể về cuộc đời nàng.

Trong năm 2016 vừa qua, có đến hai dự án nghệ thuật xoay quanh nhân vật nàng Mata Hari. Đó là một vở múa ba-lê do đoàn múa ba-lê Hoàng gia Hà Lan thực hiện kể về cuộc đời nàng mắt vào tháng 2 và một vở nhạc kịch được biểu diễn tại sân khấu kịch Seoul, Hàn Quốc vào tháng 11.

Theo phunuvietnam.vn