Về xã Mỹ Phúc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định, hỏi thăm nhà bà Trần Thị Họa (SN 1914), ai cũng thuộc vanh vách lối vào nhà cụ bà cao tuổi nhất địa phương. Được địa phương ghi nhận tuổi đã ngoại bách niên nhưng cụ Họa không hề có biểu hiện sức khỏe yếu, gối mỏi chân chồn. Ngược lại, hàng ngày cụ vẫn đi lại thoăn thoắt. Hình ảnh cụ bà tóc trắng như mây hay cắp rổ quả vườn nhà (na, ổi, roi)... ra đầu dốc chợ bán đã thành quen thuộc với người dân nơi đây.
Cụ bà trăm tuổi vẫn "vượt tường" đi chơi
Ông Trần Hữu Thủy (SN 1964), người con út của cụ Họa cho biết, cụ có 7 người con. Người con lớn nhất năm nay 81 tuổi. Tất cả các con của cụ đều đã lên ông, lên bà. Tính ra, cụ Họa hiện có tổng 114 cháu và chắt, trong đó, cháu nội lớn nhất của cụ sinh năm 1970, nay cũng đã ngoài 50 tuổi.
Cụ Trần Thị Họa năm nay 108 tuổi có 114 con cháu và chắt vẫn rất minh mẫn, khỏe mạnh.
Dù rất đông con cháu nhưng cụ Họa lại sống một mình trong ngôi nhà 3 gian lợp ngói được xây dựng từ những năm 60 của thế kỷ trước. Bầu bạn với cụ Họa là con chó mực ngoan ngoãn.
Ông Thủy cho biết: "Dù tôi ở ngay bên cạnh nhưng để mẹ sống một mình chúng tôi cũng lo lắm. Tuy nhiên, nhiều lần anh em chúng tôi đưa mẹ về ở cùng nhưng chỉ được một lúc, không để ý là mẹ lại tự chạy về nhà rồi. Có lẽ vì mẹ không muốn phiền con cháu khi sức khỏe còn tốt và tự sinh hoạt được".
Dù tuổi đã cao nhưng cụ Họa vẫn rất mạnh khỏe, minh mẫn. Trong vườn nhà, cụ vẫn tự hạ chuối, hái bưởi, chọc roi mang ra chợ bán. Nhiều lúc con, cháu can gián nhưng cụ vẫn "bơ". Vài hôm lại thấy cụ bà xách nải chuối, đội rổ na, roi, ổi ra đầu dốc chợ bán.
"Con cháu, gia đình chúng tôi không yêu cầu mẹ làm những công việc ấy nhưng cũng vẫn để bà xăm xắn vườn tược để vận động, càng khỏe người hơn. Còn việc đi chợ thì ai cũng lo, sợ mẹ lớn tuổi rồi, đi lại ngoài đường không an toàn. Nhưng có cản thì mẹ cũng không nghe đâu, nói gì mẹ cũng lén đi. Trong vườn, đến mùa nào mẹ mang quả nấy đi bán, khi thì nải chuối, khi quả na, trái bưởi… Nhiều người gặp mẹ tôi bán, còn trả tiền cao hơn giá trị thực để động viên, mừng tuổi cụ", ông Thủy cho hay.
Thi thoảng cụ Họa vẫn ra vườn thăm buồng chuối, hoa quả, canh thời điểm chín để thu hoạch, mang đi bán.
Ngoài việc cụ "cuốc" bộ cả cây số đi bán hoa quả, còn có chuyện thật mà ông Thủy kể xong chẳng ai dám tin. Cách đây khoảng vài năm, sức khỏe của cụ Họa còn tốt hơn bây giờ. Nhiều hôm, con cháu đi vắng hoặc dậy muộn, chưa kịp mở khóa cổng, cụ dậy sớm hơn nên "vượt tường" đi chơi.
Ông Trần Hữu Thủy người con út của cụ Họa tự hào khoe mẹ.
Ông Thủy vui vẻ kể lại: "Mấy năm trước, khi còn khỏe hơn bây giờ, để giữ mẹ ngủ trong nhà, buổi tối tôi thường khóa cổng. Nhưng sáng ra, mẹ tôi dậy sớm lắm, có những hôm tôi ngủ dậy muộn, mẹ toàn trèo cổng ra ngoài, ra quán ăn sáng, đi chơi. Cổng nhà tôi làm khá cao mà cụ vẫn trèo lên rồi đu vòng qua trụ, sau đó trèo sang bờ tường bên kia rồi tụt xuống".
Dùng răng giả 40 năm, thích ăn rau, trứng và nghiện bò húc
Sống đã hơn một thế kỷ, con đàn cháu đống, rất nhiều người cho rằng cụ Họa phải có chế độ ăn uống, sinh hoạt, luyện tập thường xuyên, bài bản thì mới bách niên mà vẫn minh mẫn, khỏe mạnh vậy. Nhưng sự thật, theo con cái của cụ bà cao tuổi bậc nhất Việt Nam hiện tại, cụ không có chế độ gì riêng, đặc biệt. Cụ sinh hoạt cùng gia đình, bình thường như bao người làng. Cụ thích ăn rau và trứng. Đặc biệt, bà cụ cực "kết" nước ngọt, nhất là "bò húc", mỗi ngày, cụ Họa có thể uống một vài lon.
Hàng ngày, cụ Họa vẫn sang nhà hàng xóm, ra xưởng may của con cháu chơi, giúp những việc lặt vặt.
Ông Thủy cho biết: "Khoảng 5 năm trở lại đây, mẹ tôi thích uống nước ngọt, đặc biệt là "bò húc", mỗi ngày mẹ uống 1 - 2 lon. Chúng tôi cũng biết là uống nước ngọt nhiều không tốt nhưng đây là sở thích của mẹ nên cũng chỉ nhắc, "canh" để bà không uống quá nhiều".
Ông Thủy kể, hồi còn trẻ, có sức khỏe, bà đội trên đầu cả thúng hoa quả, trầu cau, đi bộ chục cây số mang bán ở thành phố Nam Định hoặc bắt tàu mang vào tận Thanh Hóa, Nghệ An và mấy tỉnh lân cận bán kiếm tiền.
Cả đời cụ Họa chỉ đúng một lần nằm viện cách đây khoảng 10 năm (khi đã gần 100 tuổi), do trèo lên cây ổi để đốn cành, không may cụ bị ngã, đập xuống nền gạch, vỡ xương gót chân. Lúc đấy, các con cháu vội vã đưa cụ đi viện, không khỏi lo lắng, sợ tai nạn đó là cái mốc làm thay đổi sức khỏe bà. Nhưng không ngờ, nằm bó bột đúng 10 ngày xong là cụ Họa khỏi.
Ngoài lần đó ra, người nhà chưa bao giờ phải chăm mẹ, chăm bà vì ốm nặng hay phải nhập viện.
Hàm răng đến nay đã rụng cả, phải dùng răng giả gần 40 năm nay nhưng răng cụ Họa trông vẫn như răng thật. Cụ cũng chưa bao giờ phàn nàn về việc này.
Cụ Trần Thị Họa và người con út của mình.
Ông Thủy hào hứng khoe: "Mẹ tôi rất minh mẫn, nói chuyện thông tuệ lắm, hỏi gì đáp nấy, nhớ rành mạch cả đàn con cháu. Một hai năm gần đây, mẹ chỉ hơi lãng tai. Hàng ngày, mẹ vẫn sang nhà hàng xóm, ra xưởng may của chúng tôi chơi, giúp những việc lặt vặt. Ở tuổi này, mẹ tôi vẫn đi lại phăm phăm, thẳng lưng, không phải dùng đến gậy để chống. Cả gia đình đều mong bà luôn mạnh khỏe, vui vầy bên con cháu".
Người con trai út kể thêm, năm ngoài ông vừa chở mẹ đi làm căn cước công dân mới. Nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi thấy bà cụ đã cao tuổi vậy mà vẫn còn minh mẫn như thế.
Sức khỏe của mẹ rất tốt, chưa bao giờ phiền hà con cháu. Mẹ tôi cũng chưa bao giờ giận ai, bà lúc nào cũng cười và luôn sống vui vẻ, hòa đồng" - ông Thủy nói.
Tết năm 2022, nguyên Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền, sau là Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam ký giấy mừng thọ cụ Trần Thị Họa, ghi nhận cụ 108 tuổi.
Khi hỏi về lý do không ở với con cháu cho vui, cụ Họa vui vẻ giải thích: "Bà vẫn tự lo được mọi việc. Đến bữa cơm thì con cháu mang cơm đến cho bà ăn. Bà cũng không muốn phiền đứa nào, muốn tự nấu nướng nhưng con cháu trong nhà không đồng ý vì lo lắng bếp núc, dao thớt nguy hiểm, cũng đành. Sống từng này tuổi, bà chỉ mong con cháu trong nhà lúc nào cũng vui vẻ, đoàn kết, chăm lo cho nhau".
Tết năm 2022, nguyên Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền, sau là Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam ký giấy mừng thọ cụ Trần Thị Họa, ghi nhận cụ 108 tuổi. Cụ Họa là người cao tuổi nhất xã Mỹ Phúc, huyện Mỹ Lộc hiện nay.
Theo dantri