Chợ Ima Keithel nằm ở Imphal, thủ phủ của bang Manipur phía đông bắc Ấn Độ. Điểm đặc biệt là khu chợ này chỉ có phụ nữ buôn bán. Ima Keithel có nghĩa là “chợ của mẹ” trong tiếng địa phương.
Hoạt động buôn bán sầm uất tại khu chợ
Những người bán hàng ở Ima Keithel luôn tấp nập hoạt động gần như 24/24, họ cung cấp những mặt hàng từ trái cây cho tới vải vóc. Thoạt nhìn, Ima Keithel không khác gì những khu chợ bình thường, nhưng nếu đi dạo qua hơn 5.000 quầy ở trên các tầng của khu chợ thì ta sẽ nhận ra một điều: mọi thương nhân ở đây đều là phụ nữ.
Meilani Chingangbam, 65 tuổi, buôn bán các sản phẩm tôn giáo như nhang và đồ trang trí đền thờ tại chợ từ năm 2002, cho biết: “Chúng tôi như thể một gia đình, là chị em của nhau. Mọi người đều tin tưởng và đối xử tốt với nhau”.
Đàn ông có thể vào chợ nhưng chỉ để mua đồ hoặc làm những công việc để hỗ trợ cho phụ nữ như khuân vác, bảo vệ hoặc cung cấp sữa cho họ.
Vào mỗi buổi sáng, khắp khu chợ phảng phất mùi hương của món eromba, một món ăn địa phương gồm khoai tây nghiền, măng, tương cá. Ở một góc trong khu chợ, một nhóm các nữ thương nhân chuyện trò về những chuyến hàng chậm trễ và các sản phẩm kém chất lượng. Thi thoảng, có một vài phụ nữ dừng chân tại điện thờ để làm lễ cúng thần Ima Imoinu, vị thần của sự thịnh vượng và là người bảo vệ cho khu chợ.
Lối đi vào các gian hàng chật ních và được xếp đầy đủ loại sản phẩm: gỗ thông thơm, lá trầu, giỏ tre, đồ gốm và các tấm thảm lụa sặc sỡ. Hướng dẫn viên du lịch địa phương Lina Moirangthem chia sẻ: “Bạn có thể mua được bất cứ thứ gì bạn muốn ở đây. Khu chợ này rất rẻ và nằm ngay ở trung tâm thành phố. Nền kinh tế của cả bang Manipur được vận hành bởi những người phụ nữ này”.
Lịch sử của Ima Keithel
Khu chợ Ima Keithel được thành lập từ thế kỷ 16 tại vương quốc Kangleipak. Để chống lại các cuộc xâm lược, vào năm 1533, khu chợ này là nơi diễn ra các cuộc nhập ngũ.
Kể từ khi những người đàn ông phải ra trận từ độ tuổi còn rất trẻ để bảo vệ đất nước, khu chợ này đã được tiếp quản bởi những người phụ nữ.
    |
 |
| Bên cạnh buôn bán, những người phụ nữ theo chế độ mẫu hệ ở đây cũng đóng một vai trò thiết yếu trong hoạt động xã hội ở Manipur trong suốt 500 năm |
Theo Lokendra Arambam, cựu học giả về thời kỳ tiền thuộc địa của đại học Manipur, khu chợ này đã từng diễn ra các hoạt động buôn bán ngoài trời. Ban đầu, những người phụ nữ buôn bán cá, rau củ và những mặt hàng khác. Nhờ vị trí chiến lược, dễ tiếp cận, thành phố dần phát triển và trở thành trung tâm kinh tế của khu vực. Đồng thời, những người phụ nữ ở khu chợ này cũng có nhiều tiếng nói hơn.
Bên cạnh buôn bán, những người phụ nữ theo chế độ mẫu hệ ở đây cũng đóng một vai trò thiết yếu trong hoạt động xã hội ở Manipur trong suốt 500 năm từ khi khu chợ thành lập cho đến nay. Ví dụ, năm 1939, do bất bình với chính sách xuất khẩu gạo của Anh tới các địa phương khác của Ấn Độ, những người phụ nữ đã anh dũng đối đầu với quân đội Anh trong cuộc chiến Anishuba Nupilan và giành chiến thắng.
Cho đến bây giờ, những người phụ nữ vẫn không ngừng đấu tranh để nêu lên những ý kiến của mình và đã để lại ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả của cuộc bầu cử địa phương.
Ima Keithel - biểu tượng cho sự giải phóng phụ nữ
Theo phong tục, chỉ có phụ nữ đã kết hôn mới được buôn bán trong chợ. Chưa hết, nếu muốn buôn bán thì người phụ nữ phải được giới thiệu bởi một người phụ nữ khác chuẩn bị nghỉ hưu. Thông thường, những người sắp nghỉ hưu sẽ chọn người kế nghiệp là họ hàng của mình như chị em gái, con gái hoặc em họ.
Điển hình như Priya Kharaibam, 34 tuổi, là đời thứ 3 trong gia đình cô làm nghề buôn bán đồ gốm tại Ima Keithel. Cô đã kế nghiệp từ bà mình. Cô luôn tự hào về truyền thống của gia đình.
Trong bối cảnh hiện đại, những người phụ nữ với tư tưởng tự do tiến bộ đã thoát khỏi những truyền thống cổ hủ. Một phụ nữ bán vải, 80 tuổi, tên Nongmai Them Khumsonbi, đã kể lại câu chuyện của mình. Khi bà mới cưới chồng, lúc đó chồng bà là một nhân viên nhà nước với mức lương thấp. Tuy vậy, chồng bà vẫn giữ niềm tin cổ hủ và không muốn bà đi buôn bán tại chợ. Sau nhiều lần đấu tranh, bà đã chiến thắng và thu nhập của bà giờ đây thu nhập còn cao hơn của chồng.
Tuy nhiên, việc buôn bán không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Vào tháng 1/2016, một trận động đất mạnh 6,7 độ richter đã tàn phá khu chợ, gây ảnh hưởng không nhỏ tới công việc làm ăn. Phải mất gần 2 năm sau đó thì khu chợ mới được khôi phục.
Giờ đây, khu chợ đã trở lại cảnh sôi nổi, nhộn nhịp vốn có. Mỗi ngày đều rực rỡ sắc màu, rộn ràng âm thanh và điều đáng quý hơn cả chính là những nụ cười rạng rỡ của những người phụ nữ nơi đây.
Hạ Khương/Nguồn: CNN