Ông Veli-Juhani Antero Westerholm, 63 tuổi, đã chơi game thường xuyên trong hơn 30 năm qua. Ông chủ yếu chơi các game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) như Brothers in Arms, Sniper Elite, hay Call of Duty: World at War. Westerholm cho rằng các tựa game ngày nay có giao diện và cơ chế phức tạp hơn nhiều so với trong quá khứ.
"Game mới quá nhanh, tôi khó lòng theo kịp. Tôi thường chết rất nhiều lần trước khi ngộ ra cách trò chơi hoạt động", ông Westerholm chia sẻ với Wired. Ông lấy ví dụ về game Call of Duty. Trong game, người chơi chỉ cần vũ khí là có thể hoàn thành game mà không phải mua trang bị hay vật phẩm gì thêm. Trong khi đó, các game FPS hiện đại thường yêu cầu người chơi mua thêm đồ.
Sự chậm chạp khi game thủ già đi
Tuổi già là không thể tránh khỏi và sự suy giảm kỹ năng chơi game cũng vậy. Kể cả những người chơi kỳ cựu của các tựa game FPS hay đối kháng cũng phải đối diện sự thật rằng rất khó để duy trì phong độ khi họ già đi.
Theo giáo sư Stian Reimers tại Đại học Thành phố London, những ảnh hưởng của tuổi già đến sớm hơn mọi người thường nghĩ. Reimers là nhà tâm lý học nhận thức, từng tham gia một nghiên cứu với khối dữ liệu lớn về tốc độ xử lý và chuyển đổi tác vụ.
Call of Duty: World at War, một game FPS được nhiều người yêu thích. Ảnh: Activision.
Ông Reimers cho biết thời gian phản ứng, một yếu tố phản ánh tốc độ xử lý của não bộ, cho thấy chúng ta nhanh nhạy nhất ở tuổi 18-20. Từ mốc này, khả năng xử lý sẽ bắt đầu suy yếu với tốc độ khá chậm và nhanh hơn một chút sau khi về hưu. Reimers cho biết chênh lệch trong thời gian phản ứng ở đỉnh điểm và lúc về hưu trung bình là 20%.
Điều này có thể được quan sát trên Aim Lab, một phần mềm giúp luyện các kỹ năng cơ bản trong thể loại FPS. Theo Wayne Mackey, nhà sáng lập Aim Lab, không có nhiều thay đổi trong độ chính xác nhưng thời gian phản ứng tăng đáng kể. Dữ liệu của Aim Lab cho kết quả khá giống với nghiên cứu của Reimers: tốc độ xử lý bắt đầu giảm ở tuổi 22 và tăng nhanh ở tuổi 44. Mackey cho biết trong nhóm tuổi 18-25, thời gian phản ứng trung bình là 271-272 mili giây, đối với nhóm tuổi 41-50, con số này là 339 mili giây.
Game mới quá nhanh, tôi khó lòng theo kịp. Tôi thường chết rất nhiều lần trước khi ngộ ra cách trò chơi hoạt động.
Ông Veli-Juhani Antero Westerholm, người chơi tựa game Call of Duty ở tuổi 63.
Vài phần giây có vẻ không nhiều nhưng có thể là yếu tố quyết định thắng bại trong các game đòi hỏi phản ứng nhanh như Sekiro: Shadows Die Twice, đặc biệt là game FPS và đối kháng. Ở mức độ chuyên nghiệp, thế mạnh của tuổi trẻ thể hiện rõ nét qua sự chiếm ưu thế của các tuyển thủ ở tuổi vị thành niên và mới trưởng thành.
Ngay cả một huyền thoại game đối kháng như Justin Wong, người giữ kỷ lục 9 lần vô địch Evo, cũng phải thừa nhận chiến thắng ngày càng khó hơn ở tuổi 35. Wong cho rằng những tuyển thủ lớn tuổi vẫn có thể vô địch những giải lớn, nhưng anh tin đỉnh cao sự nghiệp nằm ở tuổi 21-25.
Sekiro: Shadows Die Twice, tựa game đối kháng khó bậc nhất hiện nay. Ảnh: FromSoftware.
Đương nhiên, game không chỉ đòi hỏi ở người chơi khả năng phản ứng, đặc biệt là game ngày nay như những gì Westerholm nhận thấy. Theo Reimers, khả năng làm nhiều thao tác một lúc thậm còn chí sụt giảm nhanh hơn cả khả năng xử lý. Trong một thí nghiệm, người tham gia được yêu cầu nêu lên 2 tính chất của nhiều khuôn mặt, và chỉ phải nêu 1 tính chất trong một hoạt động khác. Kết quả cho thấy chênh lệch trong thời gian hoàn thành hai hoạt động của người trẻ thấp hơn người già.
Điều đó chỉ ra rằng game đối kháng sẽ khó hơn rất nhiều với người chơi lớn tuổi. Trong thể loại game này, để thực hiện một hành động, người chơi đồng thời phải quyết định sẽ tung ra chiêu thức gì và bấm thứ tự nút như thế nào. Theo Reimers, việc này tương tự như theo dõi 2 streamer cùng một lúc. Không chỉ game đối kháng, nhiều tựa game online đòi hỏi người chơi phải di chuyển và hành động trong khi quan sát đồng đội.
Lợi thế của game thủ lớn tuổi
Theo Giáo sư Reimers, trong khi nhiều chức năng của não bộ suy giảm, có một thứ có thể duy trì, thậm chí cải thiện theo thời gian: kiến thức.
Tương tự như thể thao truyền thống, Mackey tin rằng kỹ thuật và tốc độ phản ứng chỉ là một cấu phần nhỏ của trình độ tuyển thủ. Chính vì điều đó, kinh nghiệm có thể bù cho tốc độ và kỹ năng của tuổi trẻ. Lấy ví dụ các võ sĩ quyền anh có tuổi như Randy Couture hay George Foreman, họ từng giành chiến thắng trước những đối thủ đang trong độ tuổi đỉnh cao của sự nghiệp nhờ vào kinh nghiệm.
Theo Wong, giống trong quyền anh, kinh nghiệm là thế mạnh của tuyển thủ game đối kháng. Anh cho biết có nhiều tiểu xảo mà người chơi mới hiếm khi biết và chúng giúp ích rất nhiều trong các giải đấu.
Street Fighter, tựa game làm nên tên tuổi Justin Wong. Ảnh: Capcom.
Theo dữ liệu của Aim Lab, luyện tập vẫn giúp cải thiện kỹ năng, ngay cả khi bạn đã có tuổi. Ở nhóm tuổi 18-20, tốc độ cải thiện là nhanh hơn, Mackey cho biết. Mặc dù vậy, ở nhóm tuổi 41-50, tốc độ cải thiện trung bình một tuần là 18%. Reimers cũng đồng ý với kết luận trên. Kỹ năng chắc chắn sẽ được nâng cao khi một hành động được lặp đi lặp lại, điều thường xảy ra trong game.
Tuy nhiên, người già lại có ít thời gian để luyện tập hơn người trẻ. Điều này không khiến David Kelly, 55 tuổi, nản lòng. Ông bắt đầu chơi các game như Pong, Space Invaders hay Asteroid vào cuối thập niên 1970. Dù khả năng tập trung không còn tốt như lúc trẻ và có nhiều trách nhiệm phải gánh vác, Kelly vẫn tìm thấy niềm vui trong game. Ông thậm chí hoàn thành nhiều tựa game bullet hell (thể loại game tập trung vào né đạn) trong 1 lần chơi. "Tuy không nhanh nhạy như trước, tôi chơi thông minh hơn và chỉ chơi 1-2 game trong một khoảng thời gian", ông chia sẻ bí quyết.
Cuối cùng, trong khi kinh nghiệm và sự nhẫn nại chỉ giúp được phần nào, những người chơi như Kelly và Westerholm vẫn muốn thử những game mới thuộc thể loại họ yêu thích. Điều này đòi hỏi lập trình viên cũng như người thiết kế giao diện tìm ra giải pháp nhằm đơn giản hóa game để người chơi lớn tuổi dễ dàng tiếp cận hơn.
Theo Zing