Những ứng viên sáng giá cho giải Nobel Văn học 2022

Đề xuất trao giải cho Salman Rushdie

Sau khi nhà văn người Anh Salman Rushdie bị tấn công vào ngày 12.8.2022 ngay lúc ông chuẩn bị thuyết trình tại Viện Chautauqua ở New York (Mỹ) và bị nhiều thương tích, các tổ chức văn học và xã hội bắt đầu kêu gọi Ủy ban Nobel của Viện Hàn lâm Thụy Điển nên trao giải Nobel Văn học năm nay cho ông.

Trong số những người kêu gọi trao giải cho Rushdie có nhà triết học Pháp Bernard-Henri Lévy, cựu Bộ trưởng Văn hóa Pháp Françoise Nyssen, hai nhà văn Anh Ian McEwan, Neil Gaiman, hai nhà văn Ấn Độ Kavery Nambisan và Adil Jussawalla cùng nữ văn sĩ Canada Margaret Atwood.

Nữ văn sĩ Pháp Annie Ernaux và The Years - một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của bà RESEAUBIBLIOTHEQUES.RLV.EU

Nhà báo Mỹ David Remnick giải thích lý do vì sao ông ủng hộ trao giải Nobel Văn học cho Rushdie: “Với tư cách là một văn sĩ, Rushdie vô cùng xứng đáng với giải Nobel bởi vai trò của ông ấy như một người bảo vệ tự do, là biểu tượng của sự kiên cường”.

Rushdie nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết gây tranh cãi The Satanic Verses (Những vần thơ của quỷ Satan). Nhiều người Hồi giáo cho rằng một số đoạn trong tác phẩm của ông mang ý báng bổ. The Satanic Verses bị nhiều nước Hồi giáo cấm kể từ khi xuất bản năm 1988.

Ngày 14.2.1989, lãnh tụ tối cao Iran Ruhollah Khomeini đã ra sắc lệnh tôn giáo kêu gọi người Hồi giáo giết Salman Rushdie và những ai liên quan đến việc xuất bản The Satanic Verses “vì tội báng bổ”.

Nữ văn sĩ Pháp Annie Ernaux RESEAUBIBLIOTHEQUES.RLV.EU

Những ứng viên nặng ký

Hiện tại, nhiều tờ báo cũng như các tổ chức văn học uy tín đã đưa ra danh sách những nhà văn tài năng từ khắp nơi trên thế giới mà theo họ là xứng đáng nhận giải Nobel năm nay.

Adonis, nhà thơ người Syria, được cho là có nhiều hy vọng chiến thắng cùng với Ngũgĩ wa Thiong’o - nhà văn người Kenya quyết định chuyển sang viết bằng tiếng Gikuyu ngôn ngữ quê hương của mình thay vì bằng tiếng Anh.

Nếu Viện Hàn lâm Thụy Điển thực sự muốn trao giải thưởng Nobel Văn học cho người Mỹ 3 lần trong 6 năm qua, thì nữ văn sĩ Edwidge Danticat là ứng viên sáng giá, sau khi Bod Dylan đoạt giải năm 2016 và Louise Gluck năm 2020.

Nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami THE NEWYORK TIMES

Nhà văn Anh Salman Rushdie THE NEWYORKER

Bên cạnh Murakami và Adonis, châu Á còn có những nhà văn khác được xếp vào danh sách có khả năng đoạt giải là Amitav Ghosh (Ấn Độ), Claudia Lee Hae-in, Hwang Sok-yong (Hàn Quốc), Mahmoud Dowlatabadi, Shahrnush Parsipur (Iran), Dư Hoa, Tàn Tuyết (Trung Quốc), Tây Tây (Hồng Kông, Trung Quốc), Salim Barakat (Syria).

Tính đến nay, Nobel Văn học đã tôn vinh 118 nhà văn. Pháp là nước có nhiều nhà văn đoạt giải nhất (15), tiếp theo là Mỹ và Anh (mỗi nước 13). Châu Á có 3 người từng được giải là Yasunari Kawabata (Nhật Bản, năm 1968), Kenzaburō Ōe (Nhật Bản, 1994) và Mạc Ngôn (Trung Quốc, 2012).

Năm ngoái, giải Nobel Văn học đã được trao cho tiểu thuyết gia người Anh gốc Tanzania Abdulrazak Gurnah “vì sự thâm nhập kiên định và nhân ái của ông đối với những tác động của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa”.