leftcenterrightdel
 Heman Bekele không phải là học sinh trung học bình thường. Thay vì dành thời gian rảnh rỗi để chơi trò chơi điện tử hoặc dán mắt vào điện thoại, cậu thiếu niên này đã gọi điện cho các giáo sư và tiến hành các thí nghiệm, tất cả là để phát minh ra một sản phẩm mà cậu hy vọng có thể giúp thay đổi thế giới.

Cậu bé Heman Bekele, đến từ Fairfax, Virginia, Mỹ vừa được Tạp chí Time vinh danh là Nhà khoa học trẻ của năm 2024 vì đã phát triển một loại xà phòng giá cả phải chăng có thể giúp việc cung cấp thuốc điều trị ung thư da, bao gồm cả ung thư hắc tố, dễ tiếp cận hơn.

Ung thư hắc tố là loại ung thư da xâm lấn nhất và có nguy cơ tử vong cao nhất. Tuy nhiên, bệnh này có khả năng chữa khỏi với tỉ lệ rất cao nếu phát hiện sớm.

"Thật tuyệt vời khi nghĩ rằng một ngày nào đó, cục xà phòng của tôi sẽ có thể tác động trực tiếp đến cuộc sống của người khác. Đó là lý do tại sao tôi bắt đầu tất cả những điều này ngay từ đầu" - cậu bé 15 tuổi chia sẻ với Time.

Niềm đam mê khoa học của Bekele bắt đầu từ khi còn nhỏ. Em đã tiến hành thí nghiệm khoa học đầu tiên của mình khi mới 4 tuổi với cách là trộn lẫn bất kỳ sản phẩm gia dụng nào mà em có thể tìm thấy và xem điều gì sẽ xảy ra. Đến năm 6 tuổi em đã tiến tới bộ môn hóa học và vài năm gần đây em quyết định nghiên cứu về vấn đề ung thư da.

Chia sẻ với truyền thông, Bekele cho biết, một số ký ức đầu tiên của em là nhìn thấy những người lao động làm việc dưới cái nóng thiêu đốt mà không có bất kỳ biện pháp bảo vệ nhiệt nào ở Ethiopia, nơi Bekele sinh ra. Sau khi di cư sang Mỹ, nhà khoa học trẻ cho biết em nhận ra "mặt trời và bức xạ cực tím là một vấn đề lớn khi con người tiếp xúc với nó trong thời gian dài".

Sau đó, Bekele biết về imiquimod, một loại thuốc dạng kem có thể giúp tiêu diệt khối u. Mặc dù hiệu quả nhưng loại thuốc này có thể đắt tiền, thường được kê đơn như một phần của phác đồ điều trị có thể tốn 40.000 USD. Giá bán lẻ của thuốc imiquimod có thể lên tới 180 USD nếu không có bảo hiểm và thậm chí còn đắt hơn ở Ethiopia.

Bekele nhận ra rằng một cục xà phòng có thể là hệ thống cung cấp thuốc hiệu quả, dễ tiếp cận và tiết kiệm chi phí.

Để biến ý tưởng này thành hiện thực, Bekele đã nộp đơn tham gia và chiến thắng trong Cuộc thi Nhà khoa học trẻ năm 2023, giành được giải thưởng 25.000 USD và danh hiệu "Nhà khoa học trẻ hàng đầu nước Mỹ".

Với sự giúp đỡ của giáo sư và nhà sinh học phân tử Vito Rebecca của Đại học Johns Hopkins, Bekele đã thử nghiệm xà phòng trên chuột thí nghiệm tại phòng thí nghiệm của trường đại học trong gần nửa năm.

"Ý tưởng của em ấy ngay lập tức thu hút sự chú ý của tôi, bởi vì tôi nghĩ thật tuyệt khi em ấy muốn phổ biến ý tưởng này đến toàn thế giới" - Rebecca chia sẻ với tạp chí Time.

Đế xà phòng được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chấp nhận có thể phải mất 10 năm nhưng Rebecca tin rằng Bekele vẫn còn một chặng đường dài phía trước bởi dù có 10 năm nữa mới được công nhận Bekele khi đó cũng chỉ mới 25 tuổi.

Năm nay Bekele mới là học sinh tại trường trung học Woodson ở Fairfax. Tuy nhiên, em vô cùng khiêm tốn. "Bất kỳ ai cũng có thể làm được những gì tôi đã làm. Tôi chỉ nảy ra một ý tưởng. Tôi đã làm việc hướng tới ý tưởng đó và tôi đã có thể biến nó thành hiện thực" - em nói.

Theo phụ nữ TPHCM