Ảnh minh họa.
Ngày cuối tuần, con thường đưa mấy cháu về thăm mẹ, về với ngôi nhà cũ nép mình sau rặng dừa, sát bờ sông có những cụm lục bình vừa trôi vừa nở. Bọn trẻ thích nhất là khu vườn đầy cây xanh, rợp bóng mát. Chúng tha hồ nô đùa, đu cành, hái trái. Tiếng cười trẻ thơ trong trẻo chốc lát xua tan sự mệt mỏi, ngột ngạt, bụi bặm của phố phường. Con cũng thong thả dạo bước ra vườn, chọn một chỗ yên vị và nhìn ngắm khu vườn để ký ức gọi về một thuở…
Khu vườn của mẹ ngày xưa rộng lắm, nhiều cây ăn trái và rau xanh. Mùa nào thức ấy. Có loại cho hoa cho trái quanh năm. Có loại rau xanh rờn suốt tháng. Bữa cơm thường có rau hái từ vườn nhà… Con hay theo mẹ ra vườn nhổ cỏ, bắt sâu... Nhớ những buổi mai, sương sớm còn phủ đầy mẹ lúi húi cắt rau, bó thành từng bó, nhẹ nhàng đặt vào đôi quang, gánh ra chợ đầu làng. Chị em con hay bày trò chơi trong lúc đợi mẹ về, trước ngõ, bên tán cây bàng. Gánh rau mẹ bán nửa buổi sáng là hết. Mấy thức quà quê nằm gọn trong quang gánh, dưới lớp lá chuối khô bao giờ cũng kích thích, gọi mời. Con láu lỉnh, dừng chơi, lật đật ào tới lục lọi. Mẹ cũng đã nhanh tay vì biết rõ tính con trai mình, rồi chia phần cho từng đứa đang thòm thèm, chờ đợi. Mẹ nhìn các con bằng ánh mắt trìu mến thân thương…
Làng quê dần thay đổi. Nhiều nhà xây, mái ngói mọc lên. Đường ngang ngõ tắt đều được tráng bê tông. Vườn mẹ cũng dần thu hẹp. Một phần dành cho mở đường, một phần phải cắt bán đi để trang trải việc học hành cho mấy chị em con. Mẹ vẫn giữ thói quen dậy sớm chăm đàn lợn, bầy gà và tất bật với mấy luống rau, vạt cà cùng vườn cây lớn tuổi, cỗi cằn. Đó là tất cả niềm vui của mẹ. Biết thế nào cuối tuần con cũng về nên mẹ hay để phần khi là quả khế, khi thì quả ổi, quả xoài. Có lần vì bận việc đột xuất con không về được, mẹ vẫn dành để rồi phải bỏ đi vì để lâu quả chín muồi, hư thối…
Mấy chị đều có chồng xa, mỗi năm thỉnh thoảng đôi lần về. Mẹ con, bà cháu tíu tít ít hôm rồi đi. Căn nhà lại vắng người, mẹ tảo tần, tìm vui bằng những công việc không tên. Con hay về với mẹ, đỡ đần vài việc lặt vặt. Khi dọn dẹp đống lá khô, vun vào một góc rồi đốt, khi dặm lại cánh sẻ hàng rào, ngăn không cho gà vịt vào phá luống rau vừa nhú mầm, khi cọ sạch sàn giếng đầy meo mốc. Cái giếng ấy đã lâu không dùng, nhưng nước vẫn trong veo, chiếc gàu thiếc nằm vất vưởng bên cạnh, cũ kỹ, sợi dây tưa nhão cả rồi. Con ở với mẹ vài hôm rồi lại trở về thành phố bù đầu với công việc, tất bật nhiều lo toan. Nằm trên chiếc giường tre cũ, ọp ẹp (mẹ cứ để vậy không cho thay cái mới), gượng nhẹ vẫn nghe tiếng động, một thời nghèo khó hiện về, thổn thức, nước mắt tràn mi con. Tiếng côn trùng rỉ rả từ ngoài vườn vẳng vào nghe hoang sơ, buồn não; tiếng dơi ăn đêm giật mình bay loạn xạ; tiếng gió lao xao trộn lẫn hương ổi chin, đằm dịu, nồng nàn… Tất cả cứ miên man, tha thiết cõi lòng. Mẹ cũng hay trở mình, thao thức. Tầm gà gáy mẹ đã trở dậy, nhẹ nhàng lê dép, mở cửa. Con cũng vừa chợt thức. Trăng thượng tuần còn treo chênh chếch cuối trời, ánh sáng nhợt nhạt phủ vương khắp vườn. Một tiếng ho khan mẹ cố nén cũng nhói lòng con. Cơn gió sớm thốc mạnh làm mẹ rùng mình, dợm ngã. Con gà trống nhốt nơi chái hiên gáy lên mấy tiếng. Con mèo già uể oải vươn vai, vọt ra từ góc bếp. Một ngày mới bắt đầu…
Con lắng nghe mọi động thái rất đỗi yên bình diễn ra trong căn nhà thân thuộc mà lòng nặng trĩu âu lo. Mẹ đã già lắm rồi. Sớm hôm ra vào một bóng lặng thầm, đơn độc. Nhiều lần con đón mẹ lên ở cùng nhưng chỉ được vài hôm, dài lắm cũng được một tuần mẹ lại đòi về quê. Vì ở phố mẹ không quen. Con chìu theo ý mẹ để cuối tuần con về với mẹ, về với những êm đềm của tuổi thơ trong khu vườn xanh lá…
Mỗi chúng ta, ai cũng có những câu chuyện cổ tích cho riêng mình. Con cũng vậy, ấy chính là khu vườn của mẹ, nơi dệt lên bao yêu thương, bao nhung nhớ. Nơi cất giữ kỷ niệm. Nơi ấy là chốn đi về để con được nằm ngoan trong vòng tay yên bình của mẹ, để giãi bày để thổn thức những nguồn cơn…
Sơn Trần