U80, U90 quyết chí xóa mù công nghệ

Các cụ tiết lộ lý do học “cho bớt lạc lõng với đám nhỏ trong nhà”, học để xóa nhòa khoảng cách thế hệ giữa thời đại công nghệ số.

Học để khỏi bị… lừa

Ai bảo người già chậm chạp? Trong lớp học đặc biệt này, chúng tôi thấy các cụ nhanh nhẹn lạ thường. Khi đồng hồ vừa điểm 14g30, học viên trong lớp học công nghệ của Trung tâm Phát triển khoa học và công nghệ trẻ, trực thuộc Thành đoàn TPHCM, đã tươm tất ngồi vào bàn, lấy sẵn tài liệu, cây viết, cuốn tập, cả cặp kính lão dày cộm. Khi giáo viên đứng lớp - vốn là những bạn trẻ tình nguyện viên - xuất hiện, các cụ ông, cụ bà đã sẵn sàng cho một buổi học nghiêm túc. Họ chăm chú nhìn lên bục giảng như sợ nếu không nhanh sẽ bỏ lỡ kiến thức quý giá.

Nhìn quanh mười mấy học viên trong lớp, ánh mắt tôi chợt dừng lại trước một cụ bà dáng người thấp bé và chiếc lưng còng. Bà đang đứng mấp mé bên cạnh một cụ bà khác để học cách đánh máy văn bản. Dù đứng, người bà không cao hơn cái bàn bao nhiêu. Thỉnh thoảng bà lại phải rướn người lên để nhìn cho rõ, nheo mắt dõi theo từng thao tác của người bạn cùng lớp rồi lại tỉ mỉ ghi chép vào cuốn sổ tay nhỏ.

Bà Phạm Thị Ngọc Hoa (bìa trái) chăm chú theo dõi bạn cùng lớp thao tác trên máy tính

Thấy tôi lân la đi đến, bà vui vẻ giới thiệu: “Tôi là Phạm Thị Ngọc Hoa, năm nay 83 tuổi, trước đây là giảng viên đại học. Thời buổi bây giờ, mọi thứ đều cần đến điện thoại, máy tính, ngay cả mở ti vi coi thôi cũng phải kết nối cái này cái kia. Mình già rồi, đâu có rành. Nhờ người này, người kia thì phiền quá nên tôi đăng ký học tới nay là buổi thứ tư rồi”.

Bà Hoa không lập gia đình, sống cùng người chị gái. Chị bà cũng muốn theo em gái đi học, ngặt nỗi sức khỏe yếu. Thế là cứ vào đầu giờ chiều các ngày thứ Hai, Tư, Sáu, bà Hoa lại bắt xe buýt một mình đi học, rồi mang những kiến thức góp nhặt được trên lớp về san sẻ lại với người chị ở nhà.

“Tôi học cho chị tôi nữa nên càng phải cố gắng. Ở nhà hoài cũng buồn. Đi học giúp tôi mở rộng kiến thức, có thêm bạn, lại thấy vui hơn, khỏe hơn. Mình già rồi, nhưng cái gì không biết thì mình học, không có gì phải ngại cả” - bà Hoa bộc bạch.

Ngồi ở hàng đầu, cạnh bàn giáo viên, tay không ngừng mò mẫm trên từng phím máy tính là cụ ông Nguyễn Hữu Đài - 79 tuổi, ngụ quận 3, TPHCM - một cán bộ hưu trí. Ông Đài cho biết, ông quyết tâm đăng ký lớp học này để thạo công nghệ và không để bản thân bị… lừa.

Ông ngậm ngùi kể lại trải nghiệm không mấy vui vẻ của mình: “Cách đây không lâu, có một người giả danh công an gọi tôi, nói tôi dính líu đến một đường dây ma túy nên buộc tôi phải hợp tác điều tra qua mạng. Tôi nghĩ mình cây ngay không sợ chết đứng nên việc gì phải trốn tránh. Thế là tôi bị chúng dẫn dụ, cung cấp mã OTP ngân hàng và bị lấy mất hơn 700 triệu đồng. Biết tin, bà nhà tôi càu nhàu suốt. Vợ chồng tiếc đứt ruột đứt gan. Nghỉ hưu rồi, kiếm lại số tiền như vậy đâu dễ”.

Không chỉ chồng đi học, vợ ông Đài cũng quyết xóa mù công nghệ, chờ ông học xong khóa này thì bà đăng ký học khóa sau. Vợ chồng ông đặt mục tiêu học làm sao cho thành thạo những việc cơ bản như: đặt xe công nghệ, tìm đường trên mạng, đặt vé xe, vé máy bay, tìm nhà hàng, khách sạn khi đi du lịch. Đặc biệt phải học để biết các chiêu trò lừa đảo bằng công nghệ mà nâng cao cảnh giác.

Sau 4 buổi học, ông Nguyễn Hữu Đài (hàng đầu, thứ hai từ trái qua) đã tự tin soạn thảo văn bản trên máy tính

Nổi trội nhất lớp là bà Phạm Thị Đấu - 69 tuổi, ngụ quận 8, TPHCM. Bà cũng là học viên duy nhất trong lớp mang theo máy tính riêng đi học. Bà bật mí, chiếc máy tính này đã theo bà suốt mấy chục năm nay, từ khi bà còn là giáo viên dạy cấp II. Lâu ngày không đụng vào, bà quên cách sử dụng nên mang lên lớp nhờ giáo viên hướng dẫn rồi về nhà tập thêm cho thông thạo.

Để không bỏ lỡ buổi học nào, dù đã gần 70 tuổi, bà Đấu chọn tự chạy xe máy hơn 1 tiếng đồng hồ từ nhà đến lớp. “Mấy bữa đầu, do không biết đường nên bị lạc hoài. Tới khi tan học thì ngay giờ cao điểm, đường sá kẹt cứng, có khi đi gần 2 tiếng mới về đến nhà” - bà Đấu kể.

Vất vả vậy nhưng bà chưa từng đi trễ. Đối với bà Đấu, việc học thêm kỹ năng sử dụng máy tính, điện thoại, các ứng dụng không chỉ phục vụ cuộc sống tốt hơn mà bà còn mong muốn mang kiến thức bổ ích này truyền đạt lại cho những đứa trẻ khó khăn ở lớp học tình thương bà đang đứng lớp.

Người học thêm kiến thức, người dạy thêm niềm vui

Tham gia lớp học với tư cách là tình nguyện viên hướng dẫn, anh Hồ Quốc Khang - một giáo viên tin học - quan niệm việc dạy người lớn tuổi dùng công nghệ không đơn thuần là một việc thiện nguyện, mà đó còn là cách để anh góp nhặt nụ cười, cho cuộc sống của mình thêm ý nghĩa. Mỗi học viên đều có kỷ niệm đặc biệt với anh. “Mỗi lần học được kiến thức hay, cô chú vui lắm và cảm ơn tôi rối rít. Nụ cười của cô chú khi ấy đẹp vô cùng, khiến tôi quên luôn mệt nhọc khi phải vượt hơn 20km để đến lớp sau giờ làm”.

Bà Phạm Thị Đấu thao tác trên chiếc laptop cũ

Cũng theo anh Khang, người lớn tuổi có đặc điểm là hay quên. Tuy nhiên, khi họ chịu học thì rất chăm chú và tiếp thu rất nhanh. Mỗi buổi học đều có bài tập về nhà, đa phần các cô, chú đều làm đầy đủ, thậm chí còn tự tìm tòi thêm cách làm mới để trao đổi, chia sẻ cùng những học viên khác.

Chị Thiềm Phương Anh - phụ trách đào tạo của Trung tâm Phát triển khoa học và công nghệ trẻ, trực thuộc Thành đoàn TPHCM - thông tin: lớp học công nghệ cho người lớn tuổi đã được tổ chức từ năm 2013. Trung bình sau 1-2 tháng chiêu sinh, lớp học sẽ được khai giảng. Thông thường, mỗi khóa học có khoảng 20 học viên, học trong vòng 12 buổi. Đặc biệt, có nhiều học viên trên 90 tuổi vẫn tìm đến lớp để được trang bị kiến thức về công nghệ.

Chị Phương Anh cho biết: “Mỗi người có một khả năng tiếp thu khác nhau, vì vậy chúng tôi luôn bảo nhau phải thật kiên trì, nhẹ nhàng, bám sát các cô, chú và để họ không cảm thấy bị bỏ rơi hoặc mặc cảm, không dám nói lên mong muốn, nguyện vọng của mình”.