Người mẹ ở trọ, lương 13 triệu cho con đi du học

Vừa cùng con gái trở về sau một trại hè Singapore, chị Nguyễn Phương Hảo, 43 tuổi, mệt bã trong tiết trời nóng của Hà Nội. Nhưng ngay khi bước vào căn chung cư ở quận Cầu Giấy, chị liền thấy nhẹ nhõm. "Mẹ thấy nhà vệ sinh có sạch và thơm không? Nhà con lau sạch rồi, mẹ đi có mát chân không?", Hoàng Long, 19 tuổi - du học sinh Anh đang về nước nghỉ hè - vừa nói vừa chạy đến đỡ đồ cho mẹ.

Long chuẩn bị lên năm hai, ngành truyền thông và truyền hình tại St Mary Twickenham (Đại học Công giáo La Mã lâu đời nhất ở Anh) sau khi nhận được học bổng 30%. Trước đó, cậu cũng trải qua hai năm phổ thông ở Anh.

Năm 2014, chị Hảo - lúc đó là giáo viên tiếng Anh một trường liên cấp ở Hà Nội - ly hôn. Con trai chị sau đó thi vào trường chuyên, còn con gái đạt huy chương vàng toán quốc tế Sasmo khi đang học lớp 3. 

Lớp 10, Long tâm sự với mẹ: "Tại sao ở nước mình lại có nhiều kỳ thi tới vậy. Con tham khảo chương trình của các nước thì mỗi năm họ chỉ có một kỳ thi". Chị Hảo khuyến khích con muốn được hưởng nền giáo dục đó hãy đặt mục tiêu giành học bổng du học.

Cơ hội mở ra tháng 5/2016 khi chị Hảo biết có một trường cấp 3 của Anh tổ chức phỏng vấn tại Hà Nội nên cho con tham gia thử. Trước khi con vào phòng thi, người mẹ chỉ dặn: "Mọi câu trả lời của con phải trung thực". Kết quả, Long là một trong vài thí sinh được nhận vào trường trung học DLD College London với mức học bổng 50%.

Khi đó ba mẹ con chị Hảo đang ở nhà thuê, lương của chị là 13 triệu đồng và khoảng 2 triệu dạy thêm. Toàn bộ tiền tiết kiệm cũng chỉ có 200 triệu đồng. "Ở nước ngoài sinh viên vay tiền đi đại học, ra trường trả nợ. Con đã tìm hiểu kỹ rồi. Sang đó con sẽ đi làm thêm, mỗi tuần 20 giờ cũng đủ lo cho cuộc sống", Hoàng Long hạ quyết tâm.

Nhìn thấy sự kiên định trong ánh mắt con, chị Hảo tin con làm được, mình cũng làm sẽ làm được. "Thông thường các gia đình hay tính du học theo cả chặng đường dài 5 năm, mỗi năm hết 500-700 triệu, tính ra cần tới 3 tỷ đồng. Nhưng lúc đó mẹ con tôi đã nhìn con đường này theo từng chặng ngắn và vạch kế hoạch rõ từng giai đoạn", chị nói.

Chị vay bạn bè thêm 200 triệu đồng để có 400 triệu, đủ đóng học phí cho con năm đầu tiên. Một người quen ở Anh cũng nhận sẽ hỗ trợ Long ăn ở, nên về cơ bản năm đầu tiên đã ổn thỏa.

"Thời đó mẹ tôi phản đối khủng khiếp. Bà bảo đi mua cái nhà mà ở, phải an cư lạc nghiệp đi. Rồi bà nói sẽ phá. Thế nhưng ở với cháu mấy ngày, bà thay đổi thái độ vì nhìn thấy quyết tâm của cháu", chị Hảo kể thêm.

Mùa thu năm đó chàng trai 17 tuổi sang Anh. Cuối kỳ một trường báo về, điểm của Long thường được A và B (về cơ bản điểm tốt). Trong những học kỳ sau, cậu cũng luôn duy trì được điểm số. 

Ngay khi ổn định việc học, chàng trai nhận dạy thêm tiếng Anh cho học sinh, sinh viên từ Việt Nam sang còn yếu với mức lương 15 bảng/giờ, sau đó làm bồi bàn cho thu nhập cao hơn, cũng như tăng giao tiếp với người bản ngữ. Theo quy định tại đây, học sinh phổ thông được làm thêm tối đa 10 giờ/tuần, sinh viên 20 giờ/tuần. Nếu tính ra thu nhập của Long cao gấp đôi của mẹ ở Việt Nam. Từ những năm học sau, cậu tự lo được chi phí sinh hoạt và một phần học phí, còn lại mẹ hỗ trợ. 

Giai đoạn này chị Hảo cũng có sự thay đổi mạnh mẽ khi nghỉ dạy và chuyển hướng làm về du học. Thu nhập cao hơn, song chị vẫn chưa có ý định mua nhà, mà dành hết để đầu tư cho học hành của hai con trong tương lai. Con gái chị đã giành được học bổng 100% của một trường cấp 2 ở Singapore và người mẹ dự tính một đến hai năm nữa mới cho đi.

Người mẹ đơn thân bộc bạch, cũng không thể ngờ khi buông ra, con trai chị lại trưởng thành tới vậy. Long đi 2 năm không về và tranh thủ các kỳ nghỉ ở lại làm thêm. "Lần về con tự lo vé và mang theo 700 bảng để gia hạn visa. Lúc đi, trong ví con còn có 20 bảng và nhất quyết không lấy tiền mẹ cho", chị nói.

Với Lê Nguyễn Hoàng Long, du học không phải màu hồng mà cần sự can trường, kiên định. "Có lúc mình đã hoài nghi con đường này đi có đúng không, nhưng suy nghĩ đó chỉ thoáng qua và mình lại cố gắng tiến về phía trước. Vì lẽ gì mình phải xa bố mẹ, em gái, xa quê hương để học ở một nơi xa lạ, không phải là vì để có một tương lai tốt hơn sao, nên dù khó khăn đi nữa vẫn quyết tâm đi con đường này", Long nói.

Thực tế, một bộ phận du học sinh tại Anh như Long vẫn vừa học, vừa làm, tự trang trải học phí cho mình. Diệu Thuỳ (21 tuổi, Cửa Lò, Nghệ An) đang học dự bị trước khi vào một đại học ở Anh. Chương trình học 8 tháng/năm và cô có 4 tháng để làm thêm. "Mình làm fulltime ở tiệm nail, chi phí ăn ở chủ lo, thu nhập được 2.800 bảng/tháng. Bốn tháng đi làm, mình đã lo được học phí", Thuỳ cho biết.

Thông qua một trung tâm tư vấn, con gái của chị Nguyễn Thu Hồng ở thành phố Hải Phòng đã được nhận vào một trường cấp 3 công lập ở Anh, học phí 180 triệu đồng/năm. "Con sang Anh tháng 9/2018 và ở nhà người quen đi học. Năm nay con chuyển ra ngoài trọ và đi làm thêm để tự lo ăn ở và học phí", chị Nguyễn Thu Hồng, một nhân viên nhà nước, chia sẻ.

Chị Nguyễn Hồng Xuân, giám đốc một trung tâm tư vấn du học Nhật - Hàn có thâm niên hơn 10 năm ở Hà Nội, một người bạn của chị Phương Hảo, chia sẻ: "Để thành công cần một chút mạo hiểm, song đầu tư vào những đứa trẻ không có chí tiến thủ, nhắm mắt, nhắm mũi không tìm hiểu kỹ lộ trình du học là không nên. Hảo may mắn có con trai rất ngoan. Hảo cũng có những người bạn tốt, trong trường hợp rủi ro có thể nhờ cậy".

Chị Xuân từng đưa một du học sinh đi Nhật, xuất phát là một sinh viên đại học Hà Nội chơi bời, sa vào đa cấp, bị đuổi học. Chỉ có hai mẹ con và người mẹ đã bán nhà cho con đi du học. "Tôi nhìn thấy quyết tâm sửa sai của cô bé ấy. Quả thật vài năm sau cô ấy khoe đã mua lại được ngôi nhà từng bán và sửa sang lại cho mẹ ở", chị Xuân kể.

Theo giám đốc một trung tâm du học Mỹ chi nhánh tại Hà Nội, đại đa số các phụ huynh tìm đến trung tâm chị đều có tiềm lực kinh tế. Trường hợp người mẹ thu nhập 13 triệu, tiết kiệm chỉ 200 triệu đồng mà cho con đi du học Anh là vô cùng hiếm.

"Không phải ai cũng làm được như người mẹ này. Tốt nhất các bậc phụ huynh nên chuẩn bị kỹ về tài chính và kỹ năng cho con em mình trước khi cho ra nước ngoài. Một số trường hợp du học sinh đã gặp rắc rối vì làm thêm trái phép hoặc không cân đối được việc học và làm, dẫn đến bị tụt học bổng, thậm chí không ra được trường", vị này nói.

* Tên một số nhân vật đã thay đổi

Theo vnexpress