Xuyên tâm liên là một loại cây thân thảo, thân cây có nhiều đốt và cành lá mọc đối nhau. Lá cây có hình trứng thuôn dài hay hình mác. Hoa xuyên tâm liên có màu trắng, nhỏ, mọc thành chùm và có quả dài khoảng 15mm. Xuyên tâm liên là một trong 70 vị thuốc nam được Bộ y tế khuyến khích trồng ở các vườn thuốc nam của trạm y tế.
Loại cây thảo dược này cũng được sử dụng nhiều để hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe, đặc biệt là các vấn đề hô hấp. Vậy tác dụng của cây xuyên tâm liên là gì? Cách sử dụng loại cây này như thế nào?
1. Tác dụng của cây xuyên tâm liên
Theo đông y, xuyên tâm liên có vị đắng, tính hàn, quy vào các kinh phế, vị, đại tràng và tiểu trưởng. Có công dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, chỉ thống. Thường được dùng trong các trường hợp như: Trị bệnh cảm sốt, cúm, viêm amidan.
Theo y học hiện đại, xuyên tâm liên có tính kháng khuẩn, kháng vi-rút, chống viêm, kích thích miễn dịch, có thể hỗ trợ cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Cụ thể:
- Hỗ trợ điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên
Xuyên tâm liên có thể giúp giảm triệu chứng ho và đau họng khi bị cảm lạnh. Một nghiên cứu được công bố trên Complementary Therapies of Medicine cho biết loại thảo dược này làm giảm chất nhầy mũi và có thể giúp điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên.
- Bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do
Xuyên tâm liên chứa nhiều chất chống oxy hóa và polyphenol có thể giúp chống lại các gốc tự do có hại trong cơ thể chúng ta. Mức độ gốc tự do cao có thể gây hại cho cơ thể bằng cách gây ra stress oxy hóa . Stress oxy hóa này có thể làm hỏng màng tế bào, protein, lipid và DNA
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong loại cây này cũng có thể bảo vệ các tế bào cơ thể khỏi vi khuẩn và vi-rút có hại.
    |
 |
| Xuyên tâm liên giúp bảo vệ tế bào và hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp (Ảnh: ST) |
- Giảm bệnh viêm xương khớp
Tác dụng của cây xuyên tâm liên trong việc giảm bệnh viêm xương khớp là gì? Uống chiết xuất xuyên tâm liên hàng ngày giúp giảm đau và cứng khớp ở những người bị viêm xương khớp nhẹ hoặc trung bình ở đầu gối. Một nghiên cứu được công bố trên Clinical Rheumatology cho biết loại thảo dược này có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp.
- Có đặc tính chống viêm
Các đặc tính chống viêm của xuyên tâm liên có khả năng cho phép cơ thể chống lại nhiễm trùng. Hơn nữa, loại thảo mộc này cũng có thể giúp cơ thể sửa chữa tổn thương mô, giảm sưng và đau do viêm trong cơ thể.
- Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Xuyên tâm liên giúp quản lý hiệu quả các vấn đề về tiêu hóa như chán ăn. Ngoài ra, theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Sản phẩm và Tài nguyên Thiên nhiên Ấn Độ, loại cây này còn giúp tiêu diệt giun đường ruột và hỗ trợ sức khỏe đường ruột tốt.
- Tốt cho gan
Cây xuyên tâm liên chữa bệnh gì? Xuyên tâm liên giúp kiểm soát các vấn đề về gan nhờ có chứa đặc tính chống oxy hóa, chống viêm. Loại thảo dược này có thể giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào gan do các gốc tự do gây ra. Hơn nữa, một nghiên cứu được công bố trên Pharmacognosy Reviews cho biết xuyên tâm liên có thể ngăn ngừa tình trạng giảm lượng mật.
|
 |
| Xuyên tâm liên giúp kiểm soát các vấn đề về gan nhờ có chứa đặc tính chống oxy hóa, chống viêm (Ảnh: ST) |
- Kiểm soát bệnh tiểu đường
Tác dụng của cây xuyên tâm liên trọng việc kiểm soát bệnh tiểu đường là nhờ chất andrographolide. Chất này có thể giúp giải phóng insulin từ các tế bào tuyến tụy, do đó thúc đẩy việc sử dụng glucose, từ đó giúp giảm lượng đường trong máu. Vì loại cây này chứa nhiều chất chống oxy hóa nên cũng có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường.
- Giải độc và làm sạch da
Xuyên tâm liên có đặc tính thanh lọc máu nên có thể giúp loại bỏ độc tố khỏi máu và kiểm soát các bệnh về da. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế về Dược phẩm và Khoa học Y khoa nêu rằng xuyên tâm liên có khả năng thanh lọc máu và cũng làm tăng lưu thông máu.
2. Xuyên tâm liên có tác dụng phụ gì?
Tác dụng phụ của xuyên tâm liên bao gồm phản ứng dị ứng dưới dạng phát ban da cũng như phản vệ trong trường hợp nghiêm trọng.
Loại thuốc này cũng có thể gây hại cho thai nhi nên phụ nữ có thai không nên sử dụng loại câu này. Các tác dụng phụ khác bao gồm chóng mặt, buồn ngủ, mệt mỏi, buồn nôn cũng như chán ăn. Thuốc cũng có thể làm giảm huyết áp.
3. Cách sử dụng xuyên tâm liên
Xuyên tâm liên có thể được sử dụng theo nhiều cách như hãm nước uống, sử dụng để súc họng, ngậm chữa viêm họng hoặc sâu răng.
Liều dùng thuốc xuyên tâm liên để chữa sốt, cảm cúm, đau họng là 60mg. Hoặc cũng có thể là 10mg/kg. Liều dùng thuốc xuyên tâm liên cho trẻ em bị nhiễm trùng hô hấp là 30mg/ngày. Dùng trong 10 ngày.
Ngoài ra, xuyên tâm liên còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian. Cụ thể:
- Thanh nhiệt, giải độc cơ thể: Sử dụng 30g xuyên tâm liên khô và đem sắc nước uống hàng ngày
- Hỗ trợ điều trị viêm gan B: Chuẩn bị 15g xuyên tâm liên, 25g xạ đen, 35g cà gai leo. Đem tất cả các nguyên liệu sắc uống trong ngày, dùng liên tục trong 3 tháng.
- Sử dụng khi bị viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang mạn tính và ho: Đem 15g xuyên tâm liên, 10g bách bộ, 10g kim ngân hoa, 10g mạch môn sắc uống trong ngày. Dùng liên tục trong 1 tuần.
- Hỗ trợ điều trị Viêm nhiễm đường tiêu hóa, kiết lỵ: Sử dụng 20g xuyên tâm liên sắc chung với 10g khổ sâm và uống trong ngày.
- Hỗ trợ điều trị viêm da, mụn nhọt: Lá xuyên tâm liên tươi đem rửa sạch, giã nát và đắp lên vùng da bị viêm nhiễm hoặc mụn nhọt. Đắp thường xuyên cho đến khi triệu chứng bệnh giảm dần.
- Trị rắn độc cắn: Lá cây xuyên tâm liên giã nát đắp lên miệng vết rắn cắn, đồng thời dùng 30 gram thân cây sắc uống.
Lưu ý khi sử dụng các bài thuốc từ xuyên tâm liên: Các bài thuốc mang tính dân gian và chưa được khoa học kiểm chứng. Vì vậy, mọi người không tự ý sử dụng các bài thuốc trên khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, không được tự ý bỏ phương pháp điều trị từ bác sĩ để thay thế bằng các bài thuốc trên.
Trên đây là những tác dụng của cây xuyên tâm liên và những lưu ý khi sử dụng loại thảo dược này. Mặc dù có lợi cho sức khỏe nhưng mọi người nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng và không nên lạm dụng loại cây này.
Vân Anh/Nguồn: Healthshots